اوقاف از جمله مواردی است که در تمام ادیان الهی مورد توجه بوده و بر اجرای آن تاکید شده است.
در دین مبین اسلام که بر زندگی اجتماعی و کمک به هم نوع سفارش موکد شده، وقف یکی از ارکان نظام حقوقی و اقتصادی آن به شمار می رود، که بایستی برای رفع مشکلات جامعه مورد استفاده و بهره برداری قرار گیرد ، همچنانکه امام اول شیعیان، حضرت علی (ع) نخیلات و چاه های زیادی را در مدینه وقف کرد که هنوز آثار برخی از آنها قابل مشاهده است.
وقف در قرآن با واژه هایی مثل انفاق ، باقیات الصالحات ، احسان و... مورد اشاره و توجه قرار گرفته و به صدقه جاریه تعبیر شده و به همین دلیل هم چارچوب زمانی و مکانی نمیتوان برای آن در نظر گرفت.
با نگاهی به تاریخ ۲ قرن اخیر ملایر ( از دولت آباد تا ملایر امروزی) اسامی متعددی به چشم می خورند که در زمینه وقف اقدامات اساسی و ارزشمندی انجام داده اند و اینک آثار ماندگار و خدمات آنها نه تنها در ملایر بلکه در سایر مناطق کشورمان هم منشا خیر و برکت است و لقب برازنده "شهر واقفین خیر اندیش" را همزاد شهرمان کرده و ملایر را در بین ۱۰ شهر اول موقوفه ایران عزیز، برجسته کرده است.
از متقدمین این امر خیر به مرحومان سیف الدوله ، فخرالحاجیه ، شیخ الملوکی و از متاخرین هم به مرحومان حاج علی طوسی ،محمدملایری، بنیادی ، فراهانی و... می‌توان اشاره کرد.
متاسفانه علیرغم پیشرفت علم ،هنوز سامانه ای که بتواند آمار دقیقی از موقوفات، موقعیت مکانی ، میزان درآمد، هزینه ها ، اسامی ، زندگینامه و نیات واقفین ملایر را به مخاطبان ، پژوهشگران و مشتاقان وقف ارائه کند، در دسترس نیست اما بر اساس شنیده ها در حال حاضر بالغ بر ۲۰۰ موقوفه در سطح شهرستان ملایر با کاربری آموزشی ، درمانی، تجاری، اداری، انتظامی، مسکونی وجود دارد که حدود ۶۳ درصد اراضی شهرستان را شامل می شود.
دانشگاه ملایر، پارک سیفیه، مسکن مهر، بیمارستان های امام حسین(ع) ، غرضی ، مهر، فخریه و... ازجمله مهمترین اماکن وقفی ملایر هستند که همچنان در خدمات رسانی به مردم فعال اند.
همین عدم شفافیت باعث شده تا علیرغم خدمات ارزشمندی که این نهاد انجام داده ، فعالیت هایش با اما و اگر همراه باشد به گونه ای که در هفته قبل فرماندار ویژه ملایر به عنوان نماینده عالی دولت و متولی دخل و خرج شهرستان، هم خواستار پاسخگویی و شفاف سازی اوقاف ملایر و مدیر کل مربوطه در استان نسبت به عملکرد اوقاف ملایر شد.
این مشکل تقریبا در تمامی شهرستانهای دارای موقوفات وجود دارد و همین اعتراضات موجب شده تا طرح تحقیق و تفحص از عملکرد اوقاف در مجلس به جریان بیفتد.
پیشرفت تکنولوژی و تغییر سبک زندگی مردم ازجمله دلایلی است که اوقاف را ملزم می‌کند در تبدیل به احسن کردن نیات واقف و هزینه کرد درآمدهای خود ، برنامه ریزی های جدید همراه با شفافیت مالی داشته باشد.
وقتی در شهرستان ملایر سالانه از محل رقبات و اجارات، درآمدهای میلیاردی نصیب اوقاف می شود، بایستی خدمات و برکات اوقاف برای طبقات مختلف اهالی این شهر محسوس باشد.
امین الله علیمرادی ، مدیرمسئول ملایرنیوز
